Twee vergelijkbare situaties en toch totaal verschillend als het gaat om communicatie.
Hoe komt dat?
De ene situatie:
Ik kom thuis van een teamtraining die ik heb gegeven en ik heb flink wat materiaal meegenomen. We hebben hard gewerkt samen, er zijn flinke stappen gezet in elkaar weer kunnen bereiken en motiveren en ik ben moe en tevreden.
Als ik thuis kom is er geen parkeerplek om even uit te laden en ik zet de auto op de knipperlichten en stop voor de deur.
Er stopt een auto achter mij en de chauffeur toetert en steekt zijn hoofd uit het raampje. Hij slingert een paar verwensingen naar me toe. Ik loop naar hem toe en zeg ‘Ik moet een paar zware dingen uitladen en er is geen parkeerplek in de buurt. Heeft u erge haast? Want dan stap ik nu in de auto en rijd ik nog even een blokje om, zodat u kunt doorrijden.” Hij kijkt me wat verbouwereerd aan en mompelt dat ie dan nog wel even wacht.
De andere situatie een paar weken terug:
We komen thuis van een klusdag bij een van onze kinderen en we zijn snel alle spullen aan het uitladen. Helaas ook midden op straat want op zaterdag aan het begin van de avond kun je het in onze buurt schudden als je een parkeerplek op straat zoekt.
Ook het enige plekje waar je eigenlijk niet mag staan, maar dat alle buurtbewoners gebruiken om in- en uit te laden, is bezet.
Ik ben moe. Er stopt al snel een auto achter die van ons en de bestuurder roept me ongeveer dezelfde verwensingen toe. Alleen nu is mijn lontje kort en ik bijt de man toe dat ie in plaats van te roepen misschien ook even zou kunnen helpen. Niet okay, dat weet ik als communicatiespecialist maar al te goed.
Hij reageert – vrij voorspelbaar – met een scheldkanonade.
Iedereen in de stress.
En mijn energie naar een dieptepunt.
Wat is het verschil in deze twee situaties?
Ik, in ieder geval.
En specifieker: wat is het verschil in mijn reactie en waarom is de eerste meestal wel effectief en de tweede meestal niet.
Het antwoord is heel simpel en ik denk dat je ‘m al aan voelt komen:
In het eerste geval was ik open, oplossingsgericht en vastberaden vanuit de stand ‘ik ben okay en u bent okay, alleen uw gedrag is voor mij niet okay, maar ik ga daar niet in mee’.
In het tweede geval gaf ik een stressreactie en was ik emotioneel in de aanval vanuit de stand ‘U bent zo niet okay en dat mijn gedrag, door U, niet okay is, is niet meer dan logisch, toch!’&@#%
Hoe werkt dat in ons brein, die twee standen?
In onze ontspannen modus heeft ons brein de mogelijkheid om te compareren.
Compareren is communiceren vanuit verschillende invalshoeken en meerdere perspectieven. Hierdoor verrijken onze gedachten, overtuigingen, associaties en gevoelens. Er is flexibiliteit, waardoor er verbazing kan zijn, interesse en nieuwsgierigheid en we staan open voor de zienswijzen en percepties van de ander. We blijven logisch nadenken, zijn empathisch, toetsen meningen en drukken ze niet door, maken een lolletje op zijn tijd, gaan lekker aan de slag en filosoferen ondertussen over een idee dat rondzingt in ons hoofd.
In de stressmodus gaat ons brein polariseren.
Een client zei laatst: ik word dan 1-dimensionaal in mijn hoofd en dus ook in mijn communicatie.
En dat klopt, want we hebben dan enkel toegang tot 1 perspectief: het dominante perspectief vanuit onze persoonlijkheidsstructuur.
Hierdoor treedt er een verstarring op in onze benadering van de ander en de situatie. En we hebben kritiek op de ander of kritiek op onszelf vanuit voorspelbare stress-systemen, specifieke gedragselementen en dominante behoeften die niet worden vervuld.
Ook stoeien we op dat moment met thema’s waar we niet goed mee dealen.
Op de teamtraining waar ik het eerder over had, zijn bij de teamleden aardig wat kwartjes gevallen vanuit de inzichten die ze daarover kregen en hebben ze praktische handvatten aangereikt gekregen voor het succesvol omgaan met hun eigen stress-management en dat van hun collega’s.
Onze stressmodus polariseert dus en verstoort innerlijke rust, een soepele samenwerking en gedragen resultaten. Ook fouten, tijdverlies en kostenverhoging zijn vaak hieraan te wijden. Om nog maar niet te spreken over – als ik het groter trek – gezondheids-issues (zoals burn-out en depressie) en zelfs ook de geopolitieke ellende die er het gevolg van kan zijn.
Wat kun je hier nu mee?
- Allereerst: je bewust zijn van die twee standen.
- Dan het inzicht, de kennis en de praktische handvatten verwerven die je helpen om jouw stress-systeem zoveel mogelijk te tackelen.
- Essentieel: zelfcompassie, voor als het even niet lukt om uit de stressmodus te blijven.
- Inzicht en kennis hebben van alle zes de stress-systemen en wat dan specifiek voorspelbaar waarneembaar is. Wat kan jij doen om zelf uit stress te blijven en hoe kun je, vanuit jouw afgestemde interactie, de ander succesvol uitnodigen uit stress. Allemaal te leren.
5. Last but not least: jezelf regelmatig een energieboost geven!
Wat heb jij nodig om lekkerder in de vel te zitten, soepeler samen te werken, tijd te besparen, effectiever te zijn, meer plezier te hebben, ruimte te ervaren om associatief te denken over zaken en de energie in jezelf te voelen om ervoor te gaan.
Geef jezelf daarom steeds weer de energieboost die jij nodig hebt om goed in jouw energie en dus uit stress te blijven.
Denk niet te groot en te ingewikkeld. Het zit ‘m in dagelijkse dingen, zoals een momentje voor jezelf met een lekkere kop koffie, een goed inhoudelijk gesprek met een collega, een relativerende knipoog tijdens een vergadering, een actiepunt oppakken waar jij echt voor wil gaan, ongestoord werken aan een opdracht die je af wil hebben, open zijn over een issue waar je mee zit, even lekker naar buiten rond lunchtijd, ook al denk je daar geen tijd voor te hebben:-), om er maar een paar te noemen.
Want, alleen als je eerst zelf het zuurstofmasker opzet, heb je ook de energie en de drive om het bij de ander op te zetten en gebeuren er mooie dingen in de wereld.
En weet je, je kunt er nu, op dit moment, mee beginnen.
Plezierige dag!
foto: unsplash.com
Geef een reactie