Als er ‘stress op de lijn’ is, dan is er een aantal posities waaruit we “kunnen kiezen”.
Nou ja, echt kiezen is het niet, want wie je bent bepaalt welke voorkeursposities je inneemt als je stress (lees: onaangename spanning) ervaart.
Een van de posities is die van de beschuldiger.
In de Dramadriehoek is de beschuldiger een positie vanuit de aanklager.
In het Process Communication Model is beschuldiger de positie in 2e graad stress vanuit twee persoonlijkheidstypes in ons.
Beschuldigen is de positie: ik ben okay en jij bent niet okay, want het is jouw schuld dat…
Beschuldigende woorden zijn dus uitingen van stressgedrag.
Het gedrag is niet okay, maar voelt vaak wel okay voor de persoon die de beschuldiging uitspreekt
Beschuldigen gaat gepaard met al dan niet bewuste, interne overwegingen.
Overwegingen om de beschuldiging vooral vaag en onbeduidend te houden, om de aandacht af te leiden van waar het om gaat, om ‘het straatje schoon te vegen’, om de discussie te verschuiven naar een ander onderwerp wat de beschuldiger goed uitkomt, om de ander buiten spel te zetten, om ‘whatever what’ het gewenste doel te bereiken.
En als je denkt dat beschuldigen altijd gepaard gaat met een woede-uitbarsting, dat is lang niet altijd het geval.
Hieronder een paar uitspraken vanuit deze positie:
- “In tegenstelling tot (namen) was ik daar niet bij betrokken. Uiteraard heb ik wel betrokkenheid gehad.” (toon: koel zakelijk)
- “En daar heb jij last van…” (toon: koel vanuit afkeur over gebrek aan zelfredzaamheid))
- “Het gemak waarmee mijn intenties in twijfel worden getrokken heeft mij diep geraakt.” (toon: koel, afkeurend op andermans gedrag)
- “Als het me wat duidelijker verteld was, had ik er heus wel iets mee gedaan.” (toon: verongelijkt, stevig, de schuld bij de ander leggend)
- “Ik kan niet anders dan de informatie geven die ik heb.” (toon: koel, zelfverzekerd, verantwoordelijkheid ligt bij de ander)
- “Hoezo is dit mijn probleem.” (toon: arrogant, ben zelfredzaam)
- “Wat doe je nou weer moeilijk. Dat heeft iedereen toch wel eens, dat het gewoon even niet lukt.” (toon: geergerd, veroordelend naar de ander)
- “De organisatie gaat een andere kant op, dus ik zie mij genoodzaakt om daarvoor ruimte te maken.” (toon: afstandelijk beredenerend)
En vanuit de omgeving kan de reactie zijn en daarop wordt ook gestuurd door iemand in de beschuldigersmodus:
“We zijn allang blij dat hij/zij in staat bleek om excuses aan te bieden.” (toon: opgelucht).
Onderliggende thema’s
De onderliggende thema’s van beschuldiging zijn helder als je weet hoe de communicatie van de beschuldigersmodus te lezen.
Want het leuke en interessante is, communicatie is te analyseren.
Wij mensen hebben een aantoonbaar en voorspelbaar ‘waarom’ en ‘hoe’ achter wat we zeggen. Met daarbij ook thema’s waar we mee hebben te dealen om uit stress te kunnen blijven.
In bovenstaande situaties zijn er twee dominante types in ons ‘in the lead’ en spelen de dominante thema’s verantwoordelijkheid nemen en/of in verbinding blijven met mensen. Beter gezegd in het geval van de beschuldigersmodus: het niet dealen met deze thema’s.
En voor dat niet dealen met deze thema’s hebben mensen in de beschuldigersmodus een goede reden. Een beschuldigersgedrag is niet okay, maar kan op dat moment wel okay voelen, want ‘het is immers jouw schuld’ of ‘tja, je kan ook aanhaken aan mijn doel’.
Persoonlijk leiderschap vanuit inzicht en zelfreflectie
Herken je jezelf of iemand in jouw omgeving in wat ik beschrijf, weet dan dat persoonlijk leiderschap vanuit inzicht en zelfreflectie nodig is om dit stressgedrag aan te (willen) pakken. Bonus is om op de juiste wijze af te stemmen op de beschuldiger, waarmee hij/zij wordt uitgenodigd om uit de stressmodus te komen.
Zodat er weer verantwoordelijkheid wordt genomen om in verbinding te blijven en er weer zaken gefixt worden vanuit een plezierige, creatieve samenwerking.
En dan is de beschuldigersmodus ineens als sneeuw voor de zon verdwenen :-).
#stressdewerelduit #leiderschap #pcmworks #communicatie #stress #mindset
Geef een reactie