Is jouw communicatie met jezelf ook besmet met verwachtingen, interpretaties en aannames??
Ik heb 10 zinnen op een rijtje gezet.
Welke tekst spreek jij in jouw hoofd wel eens uit?
- “Ze zullen vast en zeker …”
- “Ik denk toch echt dat hij…”
- “Je zult zien dat ze …”
- “Ik ga er toch maar van uit dat ze verwachten dat ik …”
- “Het zal er vast weer op neerkomen dat…”
- “Dit gaat volgens mij toch echt nooit veranderen, dus dan…”
- “Maar misschien reageert hij boos als …, en dan kan ik maar beter …”
- “Bedoelt ze er nou mee dat …?”
- “Ze hebben natuurlijk weer niet nagedacht over ….”
- “Als je voor een dubbeltje geboren bent, dan wordt je nooit een kwartje.”
Deze en andere soortgelijke zinnen bewegen zich door ons hoofd vanuit VIA’s: verwachtingen, interpretaties of aannames. En dan bevindt je je op de VIA-weg zoals ik dit in mijn coaching noem.
De VIA-weg
Ik had mijn cliënte tijdens ons eerste gesprek over verwachtingen, interpretaties en aannames het huiswerk gegeven om een paar VIA-zinnen op te schrijven en we hadden er vervolgens vorige week een boeiend gesprek over.
Ik gaf haar uitleg over de besmettelijkheid van de VIA-weg in ons hoofd. Want het lijkt soms wel of onze gedachten naar die weg toetrokken worden. En hoe langer hoe meer en steeds gemakkelijker als je niet oppast. En dan kan het worden alsof de gedachte als vanzelf een andere afslag kiest. De afslag naar de VIA-weg. De weg van verwachtingen, interpretaties en aannames.
Het gedachtenlandschap op en naast de VIA-weg ziet er heel anders uit dan het landschap vanaf de hoofdweg. De VIA-weg is bezaaid met hobbels en obstakels in de vorm van onduidelijkheid, onbegrip en heeft zijpaadjes naar scenario’s en overziet velden vol ‘alternatieve waarheden’. Je wordt er onrustig van en heel alert. Stressvol allemaal.
En vanuit mijn uitleg schetste ze haar landschap en ontdekte ze de opeenstapeling van gedachtenkronkels en hoe alles soepel in elkaar overging.
Waarom de VIA-weg?
We hadden het erover wat voor haar de reden zou kunnen zijn om die VIA-afslag te nemen. Ze kwam op angst, onzekerheid, laag zelfbeeld, gevoel incompetent te zijn en niet gezien te worden.
Was die VIA-weg ook ergens goed voor? Ze kon geen goede reden bedenken, want ze werd doodmoe van de scenario’s die haar uit haar slaap hielden, de open eindjes die ze steeds creëerde door niet door te pakken en het gevoel er alleen voor te staan. Ze merkte ook dat ze klussen aan het uitstellen was, waardoor haar to-do-lijst alsmaar groeide en haar onrust toenam.
Terug naar de hoofdweg voelt als ‘met de billen bloot’
Tja, wat was er nodig om weer op de hoofdweg terug te komen? Openheid. Ze zei het zonder aarzelen. Ze wist het wel, maar durfde niet.
Openheid over de voor haar te hoge werkdruk, wat door anderen wellicht gezien zou worden als incompetentie. Openheid over haar angst om zich uit te spreken over wat volgens haar nu essentieel was voor een soepele samenwerking met de kans te lopen dat mensen haar niet begrepen en dus niet meer vertrouwden. Openheid ook over het feit dat ze sommige zaken niet meer wilde oppakken, omdat het eigenlijk haar taak ook niet was. Vooral dat vond ze lastig, want misschien vonden mensen haar dan niet meer aardig. Openheid ook over het gegeven dat het alsmaar vanuit huis moeten werken niet alleen voor haar, maar ook voor haar medewerkers verre van ideaal was. Ze misten allemaal het persoonlijke contact en het ongedwongen sparren met elkaar bij het koffiezetapparaat, voor en na vergaderingen en op andere momenten dat ze elkaar spontaan tegenkwamen.
Openheid voelde als met de billen bloot en dan zou er zeker een afwijzing komen van haar okay-zijn. “O”, zei ze, “dit is weer een aanname”. En we schoten in de lach.
Maar ze wist dat de hoofdweg de enige weg voor haar was. Doorgaan op de huidige weg was geen optie meer, want dat gaf zo veel stress.
Het navigatiesysteem herprogrammeren is een mooie klus
Zojuist zaten we weer bij elkaar.
En omdat ze me inmiddels wel een beetje kent zei ze, nadat ze een slokje thee had genomen “je wilt nu natuurlijk weten of het me gelukt is om afgelopen week open te zijn”. En ik zei “jouw aanname klopt aardig:-). Waar ik vooral benieuwd naar ben is of je er de afgelopen week steeds bewust van was als op de VIA-weg zat.”
En dat bleek zo te zijn. Het was haar opgevallen dat die afslag heel gemakkelijk was. Alsof ze een voorgeprogrammeerd navigatiesysteem had dat haar steeds die weg op liet gaan. Een weg die ze op haar duimpje kende en die ze niet meer op wilde gaan. Want ze had gedurfd om een paar keer open te zijn en de ander had daar steeds goed op gereageerd. En dat had haar positief verrast.
“Nou” zei ik “we hebben hier een mooie klus te pakken en je bent al begonnen! Ik ga jou het gereedschap aanreiken om jouw navigatiesysteem anders te programmeren. En dan gaan we ook meteen organiseren dat jij ervoor kunt zorgen dat je de brandstof hebt en houdt om vol energie soepel op de hoofdweg te blijven. Wil je om te beginnen nog een extra kopje thee?”
Hetty Jansen-Verhagen
30 september 2021
Geef een reactie