Mijn client komt binnen en zegt me vanachter zijn mondkapje goedendag. Ik verwelkom hem en wijs hem zijn stoel en het desinfectiemiddel voor zijn handen dat op de ovalen tafel voor hem klaar staat. En terwijl hij zijn handen inwrijft zegt hij “zo, ik ben benieuwd, want jij kunt mij blijkbaar leren om mijn soft-skills te vergroten”.
Ik zeg “Ja, dat zou zo maar kunnen.… maar ga eerst even lekker zitten en vertel me even wat ik voor je kan inschenken. Wil je een espresso, cappuccino of een zwarte koffie of wil je een glas thee, en zo ja, ik heb groene thee met citroen, rooibos en ik heb volgens mij ook nog kruidenthee. En een glas water kan natuurlijk ook als je dat liever drinkt.”
“Een cappuccino, heerlijk,” zegt–ie, “en wat een mooie werkruimte heb je”.
“Dank je wel”, antwoord ik en ik loop naar het koffiezetapparaat terwijl ik denk: soft skills heeft hij goed bereikbaar. Check. Nu even uitzoeken waardoor hij ze niet inzet op zijn werk.
Soft skills vergroten jouw effectiviteit
Empathie, compassie, inlevingsvermogen, intuïtie, gevoelsmens, sensitiviteit, betrokkenheid….. dit zijn een aantal elementen die behoren tot de zogenaamde soft skills.
En die we, als we de managementboeken en artikelen van de laatste jaren moeten geloven, dringend moeten ontwikkelen om in te zetten op de werkvloer.
Zeker nu onderzoek heeft aangetoond dat leiders door het tonen van compassie effectiever blijken te zijn. En dat werknemers er loyaler, verantwoordelijker en creatiever door worden.
Gevoel is de basis voor soft-skills
Op een uitzondering na – en dan heb ik het over mensen met een psycho-pathologische aandoening – heeft iedereen de soft skills, die ik hier boven omschreef in de eerste regel.
Leg iemand een baby in de arm of laat een foto zien van een arts die een ernstig zieke coronapatiënt liefdevol omhelst omdat het Thanksgiving is en er mag niemand op bezoek komen: er is vrijwel niemand die op dat moment niets voelt.
Gevoel is een menselijke eigenschap en we hebben allemaal de kwaliteiten sensitief, warm en gevoelig in onze persoonlijkheidsstructuur. En dat gevoel is heel besmettelijk als we ervoor openstaan.
Bij sommigen van ons zijn die gevoelskwaliteiten als een moedertaal. Altijd bereikbaar, zonder moeite.
De buurman is ziek en jouw pan soep pruttelt al op het gasfornuis.
De collega is uitgevallen en de digitale beterschapskaart die jij hebt georganiseerd met wensen van alle andere directe collega’s is al verzonden.
De jaarcijfers vallen tegen en meteen is daar bij jou als CEO het beklemmende gevoel in jouw hartstreek: hoe ga je al de mensen waar je verantwoordelijk voor bent aan boord houden?
Uit onderzoek blijkt dat 30% van de mensen gevoelseigenschappen als moedertaal beschikbaar heeft.
Bij anderen is het een taal die meer of minder vaak beoefend wordt. Omdat het nu eenmaal niet je voorkeurstaal is. Jij bent bijvoorbeeld meer van de meningen, de feiten of de acties.
Gevoelstaal kan ook een taal zijn waar negatieve ervaringen op zitten waardoor je ‘dat woordenboek heel ver weg hebt gestopt bovenin een kast achter allerlei andere boeken’. Gevoelservaringen en de intern of extern geuite taal die daarbij hoort kunnen een pijnlijke herinnering oproepen waardoor vanuit bescherming of machteloosheid dat stuk wordt afgesloten.
Of de gevoelstaal is een taal die je selectief inzet vanuit overtuigingen, protocollen of ervaringen. Voorbeelden daarvan zijn er te over. Zoals: thuis mag je je gevoel laten zien, op je werk is dat not-done omdat kwetsbaarheid gelijk staat aan zwakte. Als man toon je je gevoel niet, behalve tijdens sportwedstrijden. In de boardroom kun je als vrouw je intuïtie beter voor je houden want anders wordt je bestempeld als niet-competent.
Soft skills = gevoelstaal in actie
Ik sprak laatst met een internist over de toenemende regeldruk in de gezondheidszorg, waardoor zeker 35% van de tijd moet worden besteed aan het noteren van handelingen en het administreren van gegevens. En we kwamen op de toenemende invloed van AI en IT.
En hij zei iets wat me heel erg is bijgebleven:
“Ik maak me zorgen over de steeds verder beperkte ruimte die er is voor het “niet-pluis-gevoel” van de zorgprofessional. Hoe vaak ik als arts het vanuit mijn intuïtie bij het goede eind heb gehad omdat ik van daaruit ben gaan zoeken, onderzoeken en bevragen weet ik niet meer, maar ik kan het niet op 10 handen tellen. En dat ‘niet-pluis-gevoel’ is voor mij een puur menselijk gevoel waardoor ik op het juiste moment de juiste vraag ga stellen. Dat krijg je volgens mij niet geïntegreerd in een algoritme.”
Soft-skills is gevoelstaal in actie.
Het is sensitiviteit gemengd met betrokkenheid en compassie.
Het is datgene waardoor je mensentaal spreekt i.p.v. computertaal.
En ja, die taal kan licht twijfelend zijn of voorzichtig of niet rationeel, zoals in “en toch wil ik nog even een aanvullend onderzoek doen want ik heb het gevoel …..” of “Ik kreeg opeens het gevoel dat ik je moest bellen…..” of “ik wil je even zeggen hoe fijn het was dat …..”.
En toch, het is een enorm effectieve taal voor ons mensen.
Soft skills zijn een onmisbare schakel naar connectie en vertrouwen
Terug naar mijn client.
“Waarom moeten jouw soft-skills vergroot worden?”, is de eerste vraag die ik aan hem stelde toen ik zijn cappuccino voor hem had neergezet.
“Ik heb veel uitval in mijn team” zei hij. “En corona heeft dat nog verder verergerd. En ik heb net beoordelingsgesprekken gevoerd en te horen gekregen van verschillende kanten dat ik doordraaf en te weinig rekening met mijn mensen houdt. Maar ze vergeten in welke squeeze ik zit!”
En daarna volgden een aantal gesprekken waarin we spraken over de menselijke maat. De twijfels en de onzekerheden, de werkdruk, de veranderde situatie doordat er enkel digitale contactmomenten zijn en we elkaar niet meer in de ogen kijken. Over spiegelneuronen. Over de kletspraatjes tijdens de koffie die er nu even niet zijn. De kunst om van perspectief te wisselen en wat daarvoor nodig is. Hoe openheid leidt tot begrip en vertrouwen. De meetbare waarde van ‘een praatje pot’. De erkenning van onze behoeften waardoor samenwerking versoepelt en resultaten verbeteren.
Waarom zijn soft skills besmettelijk?
Mijn client luisterde en gaf openheid over hoe hij ‘er in zat’, hij stelde vragen, hij kwam op ideeën die bij hem pasten en hij ging aan de slag. Hij ging wandelen met een medewerker waarmee het contact niet soepel was. Hij introduceerde polls via Zoom waarin de vragen gingen over werkbeleving, behoeften, wensen en ideeën en hij organiseerde gesprekken over de uitkomst van die polls. Er kwam een aantal actiepunten uit waarop teamleden konden intekenen om daarmee aan de slag te gaan. Binnen twee maanden was de sfeer verbeterd en waren er natuurlijk nog steeds wel verbeterpunten aan te wijzen, maar die waren onderwerp van gesprek. Want er was openheid in het team; betrokkenheid bij elkaar; begrip voor elkaar; aanvulling op elkaar. De soft skills voelden goed en waren daardoor besmettelijk. Ze werden serieus genomen en iedereen durfde de taal van het gevoel te spreken of was die aan het ontdekken of verbeteren. Iemand uit het team zei “het is net als op een sportschool. De eerste keer ontdek je dat je op een bepaalde plek ook spieren hebt en vervolgens train je ze, waardoor het in het begin best een klus is en het uiteindelijk ‘een piece of cake wordt’ om die spier te gebruiken.”
En als kers op de slagroom bleken de kwartaalcijfers in die periode gestegen.
“Het gaat goed en ik zit lekker in mijn vel”, zei mijn client in ons afsluitende gesprek.
Hoe is het jouw soft skills en met die van de mensen in jouw werkomgeving??
Als je denkt dat jouw soft skills nog wat oefening kunnen gebruiken, dan heb ik een paar tips voor je. Start een volgend gesprek eens met:
“voordat we beginnen …. hoe gaat het eigenlijk met jou?”
of
“zullen we de volgende keer eens live afspreken om de voortgang te bespreken”
of
“je zei vorige keer dat voor jou …..; hoe is het daar nu mee?”
Soft skills zijn niet zweverig. Ze zijn menselijk. En we willen ze omdat ze een onmisbaar element zijn voor creativiteit, authenticiteit en productiviteit vanuit verbondenheid met elkaar. En dat voelt goed!
Succes:-)!
Hetty Jansen-Verhagen
29 november 2020
Geef een reactie