Aanpasgedrag
Ben jij iemand die dit kan zeggen:
“Ik heb eigenlijk echt geen tijd, maar ik doe het wel even voor je.”
Of ken je iemand die dat zegt.
Of iemand die dat heeft gezegd en bij je komt klagen dat hij/zij het zo druk heeft en dan niet luistert naar jouw reactie of goede raad.
Of iemand die dat zegt en jij denkt “yes, geregeld!”
Ik was zo iemand die die zin kon zeggen. Nou, heel eerlijk, ik ben nog steeds zo iemand die dat zou kunnen zeggen. Want ik ben in de basis vanuit mijn persoonlijkheidsstructuur iemand die dat in zich heeft om te zeggen. Als ik gestresst ben. Als ik niet lekker in mijn vel zit. Als ik mijn reddersrol weer eens aanneem of me onzeker voel.
En het voordeel van ouder en ook wel af en toe wijzer worden is dat ik mezelf heb geleerd de mond te snoeren als die zin weer eens voor in mijn mond ligt.
Ik heb dus niet allereerst mezelf veranderd. Ik heb een alarmsysteem aangelegd. Ik ben me bewust van de oorzaak van mijn stressgedrag geworden. En van daaruit heb ik mijn gedrag veranderd. Hoe?
Door een perceptieverandering. In mijn geval door boos te worden op mezelf. Als ik over mijn eigen grenzen ging. Als ik in het weekend aan het werk was terwijl iedereen aan het strand lag (dat dacht ik dan en dan voelde ik me heel zielig).
Boos. Op mezelf. Als ik weer iets op me had genomen wat niemand had gevraagd en dat ik zelf had aangeboden te doen. Terwijl een intern stemmetje zei “Hetty, dat voelt niet goed, is dat nou wel verstandig??”.
Waarom ging ik over mijn grenzen?
Omdat ik een laag zelfvertrouwen had en mijn behoefte aan erkenning buiten mezelf zocht.
Ik heb meer dan 15 jaar gestotterd, ben daarvoor gepest, was niet in staat om normaal te praten en zonderde me steeds meer af. Was ik okay voor mezelf? Nee, echt niet. Ik kon niet eens communiceren met mensen. Contact maken. Ontspannen kletsen.
En dan is het heel fijn en voelt het heel goed als mensen blij zijn met wat je voor hen doet. Samenvattingen maken voor klasgenoten van de geschiedenisles op de middelbare school. Secretarisfuncties in besturen en ook nog eens notuleren en de voorzitter vervangen.
En daar haalde ik dus een stukje zelfvertrouwen uit. ‘Graankorreltjes voeding’.
En daardoor ging ik over mijn grenzen. Putte ik mezelf uit. Zei ik bijna nooit ‘nee’. Paste me aan. Voegde in. En verdween stilletjes zonder dat iemand daar last van had, behalve ik. En werd overspannen en depressief.
Flink wat jaren later stond ik op het punt om een examen te doen dat ik perse wilde halen. Omdat ik stress de wereld uit wil. Met wat ik op dat moment leerde had ik de perfecte tool daarvoor in handen. En daarvoor moest ik vloeiend praten. Engels ook nog eens. Het was mijn PCM-trainers-proefexamen. En wat gebeurde er: ik kreeg een black-out. En…. en dat was een van de beste dingen die me ooit is overkomen…. ik werd zo boos. Zo boos op mezelf. Ik was helemaal, maar dan ook helemaal klaar met mezelf.
En ik heb mezelf toegesproken dat ik het echte examen zou halen. Zoals altijd met een 9 of een 10. Dat er niks tussen zou komen. Dat ik me de komende drie weken hierop zou focussen. En dat al het andere op de tweede plaats zou komen. Werk. En ook man en kinderen. Dat heb ik ze verteld. En ze werden niet boos. Ze hielpen mee. Ze waren er voor me. Ze bleken heel veel te kunnen. En ik haalde het examen met vlag en wimpel. Yes!!
Dat moment, die boosheid op mezelf, hadden mijn perspectief veranderd. Er bleken een aantal wezenlijke dingen veranderd in dat nieuwe perspectief.
- Aanpassen prima. Voortaan alleen als het goed voelt.
- Er zijn voor anderen. Natuurlijk. Als ik er energie voor heb.
- Mijn best doen. Altijd. Maar niet ten koste van mijn gezondheid.
En de mensen om me heen hebben mijn veranderde gedrag niet afgewezen. Nee, ze complimenteerden me. Ze waren er voor me. Ze vonden het okay en normaal en prima. Nog steeds.
En ik, ik ervoer en ervaar zoooooo veel minder stress.
‘Om onszelf te veranderen,
moeten we allereerst ons perspectief veranderen’
Steven Covey
Wat is jouw issue waarmee je te dealen hebt?
Waar loop jij tegenaan bij jezelf? Wat wil jij veranderen? Welk gedrag van jou belemmert die verandering?
Mijn thema was boosheid op mezelf.
Wat is jouw issue waarmee je moet dealen?
- Boosheid op jezelf, net als ik, waardoor je stopt met pleasen en je slachtoffer voelen?
- Verlies, waardoor je niet meer teveel verantwoordelijkheden op je laadt en meer delegeert en in hoofdlijnen blijft?
- Angst, die je gaat verwoorden en delen in plaats van je aan jouw overtuigingen vasthouden en jouw meningen doordrukken?
- Verantwoordelijkheid, waardoor je wel de verantwoordelijkheid gaat pakken ipv anderen de schuld geven?
- Autonomie, zodat je jezelf gunt om dingen uit te zoeken, te kaderen in jouw eigen tijd in plaats van steeds overprikkeld zijn?
- Verbinding, waardoor je jouw doelen anders of soms later gaat bereiken, maar dan wel met de mensen met wie je verbonden bent gebleven jouw succes kunt vieren!
Als je ermee aan de slag gaat, dan vraagt het een perspectiefverandering. Je gaat anders naar mensen en situaties kijken. Het vraagt lef en moed. En soms dwingt de situatie je, zoals bij mij. Maar daar zou ik niet op wachten als ik jou was.
Als je het gaat doen, dan scheelt het je stress. Dat weet ik zeker, omdat het gevalideerd voorspelbaar is. Stress is namelijk niets anders dan een negatieve uiting van niet erkende behoeften.
Je komt lekkerder in je vel te zitten. En dan kun je er ook meer zijn voor de ander.
En als je hulp nodig hebt, er zijn in de wereld duizenden PCM-trainers en -coaches die graag naast je gaan staan in jouw klus. Want zij willen, net als ik, ook stress de wereld uit:-).
Dus, waar wacht je op?
Hetty Jansen-Verhagen
stressmanagement-consultant, PCM-trainer en -coach, life-coach, therapeut
Edith zegt
Wat een pure, mooie, open, krachtige blog Hetty. Prachtige inspiratie voor deze zondagochtend 🙏🏻😊
Marjolein zegt
Wat mooi geschreven Hetty en wat herken ik mezelf in wat je deelt! 🙏😉
Veerle Rosseels zegt
‘Graankorreltjes voeding’. Deze zegt alles. Ik steel ‘m van je!!