Het kan heel donker zijn in ons hoofd
Ken jij het ook, dat zware, onrustige in je hoofd? De duistere gedachten die rondwaren en ervoor zorgen dat het zwaar wordt. Jouw werk, contact met anderen, het leven zelfs.
Het moedeloze gevoel door het denken, het scenario-denken en het overdenken van issues die je gemoed bezwaren. Je wordt er ook nog eens een keer echt letterlijk moe van.
Ze komen in allerlei variaties, die gedachten.
Het zijn de analyses die blijven rondtollen en waarvan de details meer en meer worden, waardoor het lastig wordt om te focussen op wat nu de essentie is en waardoor je kostbare tijd verliest.
Of alsmaar die overwegingen die heen en weer slingeren, waardoor het maken van een keuze lastig wordt of waardoor je maar niet tot een besluit kunt komen.
Uitstelgedrag. Ja, wat is dat in wezen? Volgens mij heeft het te maken met de gedachte in je hoofd dat je niet goed weet hoe te beginnen en de kans er is dat wat je gaat doen (wellicht!) niet perfect is of niet goed wordt ontvangen. Dus wat doe je dan? Je doet van alles behalve die ene klus waarvan de deadline ook nog eens steeds dichter bij komt. Hoe stressvol is dat.
De dwingende gedachte dat je alert en betrokken moet blijven, ken je die? Want anders gaat het namelijk de verkeerde kant op of kan het zelfs helemaal mis gaan. Waarom voelen ze zich niet net zo verantwoordelijk en toegewijd als jij, denk je dan.
En zo kan ik nog talloze systemen benoemen die we in ons hoofd plaatsen en die voor onaangename spanning kunnen zorgen. Want dat is de stress waar ik het over heb: onaangename spanning. En nu komt het, wat doen we in wezen: we nodigen zelf die gedachten uit om plaats te nemen in ons hoofd. We creëren onze eigen stress via onze gedachten.
Net als iedereen heb ik ook duistere gedachten. Nog steeds. En ze zullen nooit helemaal weggaan, want ‘zo ben ik gebakken’. Een collega van mij noemt ze ‘de monsters’. En dat zijn het.
Deze monsters creëren o.a. onzekerheid, en het uitstelgedrag dat ik al noemde. Je gaat erdoor overdetailleren, overcontroleren, je gaat nog harder en vooral stressvoller werken, je voelt je niet gezien, je haalt werk naar je toe wat niet van jou is (maar het moet wel gebeuren!), jouw lontje wordt korter, je wordt kritisch, je raakt gefrustreerd of zelfs gerechtvaardigd boos, je verliest vertrouwen in jezelf of de ander, je voelt je alleen en wanhopig, de situatie voelt hopeloos. Jouw systeem is overspannen geraakt.
En dat alles door duistere gedachten? Ja.
Als je je door angst laat leiden
dan ligt het doel dat je wil bereiken
verscholen achter hordes en obstakels
die je notabene zelf hebt geplaatst.
In een eerdere blog heb ik de negatieve gedachten top 10 beschreven.
https://hjtc.nl/negatieve-gedachten-top-10/
De opeenvolging die ik hier boven beschrijf is heel kort door de bocht en kan een periode van jaren bestrijken. Het kan ook binnen een seconde voelbaar zijn als hetzelfde weer wordt getriggerd. Het kunnen dus heel hardnekkige gedachtenpatronen zijn, zeker als er ‘oud zeer’ onder zit, zoals psychiater Bram Bakker het zo treffend noemt.
Het kan licht zijn in je hoofd
Duisternis kan er alleen zijn als er iets anders is dat tegenovergesteld is. Zo is het met alles in onze wereld, Dualiteit is overal in te vinden. Iets kan alleen maar groot zijn als je het vergelijkt met iets dat klein is.
Als de zwaarte groot is, dan ervaar je lichtheid als klein.
Als de duisternis alomvattend voelt, dan is het licht niet waarneembaar.
En toch … ‘there is a crack in everything and that is where the light gets in’. Deze zin uit het lied ‘Anthem’ van Leonard Cohen getuigt m.i. van wijsheid en geeft richting.
Wat ik hierboven al zei, we nodigen de gedachten, de monsters, uit rond te waren in ons hoofd. We zijn die gedachten, die monsters niet.
Dit is altijd een van de eerste dingen die ik benoem aan een client die monsters ervaart:
‘We hebben gedachten, we zijn ze niet.’
En dat betekent dat je altijd invloed hebt op jouw eigen gedachten. Altijd.
Tenminste als je je bewust bent van de gedachten. Daar zit de crux. En dus de knop waar je aan kunt draaien.
Vanuit jouw persoonlijkheidsstructuur zijn ‘de monsters’ voorspelbaar, want ieder ‘monster’ is verbonden aan een niet vervulde behoefte. Aan een existentieel stuk in jou. In mijn trainingen en coachingsessies leer ik deze verbanden met hulp van de inzichten en kennis vanuit het Process Communication Model, dat ontwikkeld is voor NASA. Toen NASA eind jaren ‘60 startte met bemande ruimtevluchten wilde NASA ‘geen monsters in de ruimtecapsule’, want dat zou mensenlevens kunnen kosten en een heleboel andere elllende.
Via het bewust worden van de voorspelbare stressvolle gedachten die we hebben, zijn er vastgestelde praktische handvatten om ze te tackelen. En bonus is dat je ze dan ook herkent bij de ander. Omdat we simpelweg qua persoonlijkheidsstructuur een variatie zijn van elkaar. Als je dus de inzichten hebt voor jezelf ben je ook in staat om de ander via die afstemming en door hoe je zegt wat je zegt, uit te nodigen om een lichter, ontspannen pad te kiezen!
Zelf pas ik deze techniek dagelijks toe bij mezelf en dat betekent bijvoorbeeld dat ik tijd maak om deze blog te schrijven. Want dan focus ik mijn gedachten (en is er geen ruimte voor monsters) en ik vind het een leuke en boeiende bezigheid. Ik plan er dus iedere dag wat tijd voor in. Ook, en juist als ik een waslijst heb aan werkzaamheden. Zoals vorige week, omdat we in de week voor Kerst traditiegetrouw voor onze medewerkers een eigen bereid Kerstdiner klaarmaken. Mijn dominante duistere gedachten “tijd tekort” en “het mislukt misschien” blok ik dan. Ze helpen me niet. De kerst-playlist, die ik tijdens het koken luister, helpt me om mezelf af te leiden van ‘mijn monsters’. En een gestructureerde voorbereiding! Dat is voor mij het meest cruciale element om uit de zwaarte te blijven.
Doen: monsters verblinden
Wat zijn jouw ‘monsters’ en hoe kun jij ze verblinden door lichte gedachten?
Wat werkt voor jou? Zonder irreëel te zijn of naïef.
Welke dialoog heb jij te voeren in jouw hoofd om jouw duistere gedachten te tackelen en te verruilen voor gedachten waar je energie van krijgt?
Wat is een goede, energiegevende afleiding voor jou waardoor de duistere gedachten geen ruimte krijgen en naar de achtergrond verdwijnen?
Sta er eens bij stil. Ga er vandaag of morgen eens even voor zitten. Of heb het erover met iemand die jou kent tijdens een gezamenlijke wandeling.
En als je er niet bij kunt komen omdat de monsters de baas spelen in jouw hoofd, gebruik dan jouw ademhaling om de brug te leggen naar lichtheid en ontspanning. We kunnen ons altijd verbinden met licht, hoe donker het ook lijkt, via de juiste ademhaling. In eerdere blogs gaf ik daar tips voor. Dit is een hele concrete: https://hettyjansen.nl/lekker-ademen/
Ik wens je van harte heerlijk ontspannen dagen toe en een nieuw jaar waarin het je lukt jouw monsters te temmen.
#stressdewerelduit
Bedankt! Heel verhelderend. Ik ga ermee aan de slag!