Dacht jij na je vakantie ook dat je uitgerust was?

En nu denk je met een diepe zucht: “Pfff, dat valt dus best wel tegen.”

Heerlijk was het, die vakantie.
Okay, je voelde je de eerste dagen niet helemaal ‘heppie de peppie’. De drukte van de afgelopen maanden gonsde eerst nog flink na in je hoofd en in je lijf. Je had zelfs het idee dat je op dat moment pas echt in de gaten kreeg wat voor impact de afgelopen tijd op je had gehad.
Pas toen je, nadat je lekker gezwommen had, onder het genot van een lekker drankje en met het zicht op de ondergaande zon een echt goed gesprek had gehad en uitgebreid had kunnen vertellen hoe je de laatste maanden had ingeleverd aan energie door de lange dagen, de deadlines en alles wat er nog meer bij kwam, voelde je je langzaam “weer mens worden” (zo’n term die we geloof ik niet veel meer gebruiken).
En je nam je voor om het nooit, echt NOOIT meer zo ver te laten komen!

En toen kwam je weer thuis.
En nu ben je twee weken verder.
Tja…..
De foto’s staan nog op je mobiel. Geen idee wanneer je tijd hebt om daar een album van te maken. Die van vorig jaar staan er trouwens ook nog op.
De tassen zijn grotendeels uitgepakt en de was is, op een paar strijkspullen die op de keukenstoel hangen na, aan kant.
De post viel mee. De laatste jaren is dat een stuk minder gelukkig. Je hebt het stapeltje maar op dezelfde stoel gelegd. Dan ligt wat je moet doen bij elkaar, wel zo handig.
Er ligt alweer een lijstje op tafel met mensen die je moet, excuus: wil bellen.
En er is ook een aantal mensen waar je binnenkort echt even op bezoek moet gaan of wat mee wil gaan drinken. Dat had je voor je vakantie al bedacht. Ook maar op dat lijstje zetten dus.
Als je naar je agenda kijkt, dan is het eerste lege weekend ergens begin november. Jeetje.
Op je werk heb je een mailbox die je nu alweer niet leeg krijgt en de opdrachten stromen binnen.
En vanavond moet je naar fitness, maar daar wil je nu even niet aan denken, want je wordt al moe van de gedachte dat dat ook nog moet.

Dus, daar ga je weer.
Goede voornemens en er komt weer niks van terecht.
Hoe kan dat nou??
Waarom loop je nu alweer vast?
Je zou toch nog uitgerust moeten zijn.
“Wat doe ik verkeerd?”
“Waarom lukt het mij weer niet?”
“Ik voel me een watje.”
“Hallo, hoe ingewikkeld kan het zijn??????”
En bij dat laatste wordt de zucht nog zwaarder, want je weet het niet. En je moet niet zeuren, want je hebt net een heerlijke vakantie gehad en je hebt een goede baan. Kom op zeg!

Over wie gaat dit? In ieder geval over mij, tot drie jaar geleden.
Toen heb ik de knoop doorgehakt en ben ik het anders gaan doen.
Hoe dan?

Ik geef je een tip die voor mij werkt en die niet ingewikkeld is. Eentje die tegenwoordig steeds vaker ondersneeuwt in onze maatschappij waar alles strak is ingevuld en heel veel mensen ‘altijd aan staan’.

Want, hoe zit het bij jou?
Wanneer heb je voor het laatst zonder tijdsdruk, zonder doel, zonder nadenken besloten dat je zin hebt om iets te doen wat totaal niet nuttig is of praktisch of nodig, maar waar je wel zin in hebt.

Bijvoorbeeld een hoofdstuk uit een roman of een detective lezen, een appeltaart bakken, een eind fietsen, naar een lunchconcert gaan, de buurman effe helpen met dat hek, verdwalen in het bos, je moeder zo maar verrassen met een bezoekje, een kaartje leggen met vrienden …… lummelen.
Nee, niet zorgen dat je bij bent op Facebook, je WhatsApp bijwerken, je Instagram bijwerken zodat je weer helemaal bij bent en niets mist. Nee, Lummelen.

Lummelen is de tijd verliezen, de tijd doorbrengen zonder doel, waarbij je niets probeert te bereiken.

Lummelen. Wie lummelt er tegenwoordig nog?
“Ledigheid is des duivels oorkussen”, zei mijn moeder.
“Als je niks doet, dan kom je nergens” is er ook zo eentje.
En toch, ik denk en weet inmiddels voor mezelf dat lummelen heel belangrijk is.

En Alan Lightman, hoogleraar Menswetenschappen aan het MIT, ziet het ook zo. Hij relateert het gebrek aan psychologische ruimte aan een toename van angstgevoelens en burn-out.

Als ik al fietsend het landschap aan me voorbij laat gaan of al wandelend mijn blik op oneindig zet of bij een potje dammen zit te wachten op de zet van mijn zoon, dan komt het zo maar voor dat ik een brainwave te krijg. Een “Willie Wortel moment” of een antwoord op een vraag die al langer door mijn hoofd ronddwaalde.
Ik deed niks bijzonders, ik was niet geconcentreerd en toen ineens werd er iets helder.
Op vakantie heb ik altijd die momenten.
Zoals Ludovico Einaudi het zo mooi verwoord in een artikel dat ik afgelopen week las: “Met wandelen ontwaakt mijn scheppingskracht.” Het resulteerde voor hem in zeven nieuwe muzikale albums in krap een jaar tijd.

Dus ik dacht een paar jaar geleden: denk niet in beperkingen Hetty, denk ik mogelijkheden. Wat in je vakantie kan, kan ook daarbuiten.
Dus sinds die tijd lummel ik iedere dag.
Hoe werkt dat dan?

Okay, als je een handvat wilt:
je zou kunnen beginnen om er een vast moment op de dag voor te kiezen. Dat werkt voor mij. Al is het maar 15 minuten. Zodat je naar de bakker loopt op je dooie akkertje voor een broodje tussen de middag i.p.v. snel op de fiets heen en weer. Of uit het raam staart met een heerlijke cappuccino in je hand i.p.v. ondertussen ook nog even het nieuws of het rapport te lezen.
En ik heb afspraken met mezelf in mijn agenda ingepland staan. Zodat ik overlooptijd heb, reflectietijd, tijd om te lummelen. Ik heb op die tijd dus dan al een afspraak staan als er verzoeken komen. En ik ben inmiddels zo ver dat ik me er ook aan houd.
Je zou je smartphone een uur per dag uit kunnen zetten. Even ‘unpluggen’.
Verzin maar wat bij jou past.

Lummelmomenten zorgen ervoor dat radertjes in jouw hoofd die al lang draaien of radertjes die je hebt geblokt, ineens aandacht krijgen. En dat resulteert in een inzicht, een idee, een antwoord op een probleem dat rondspookt in je hoofd. Of de hernieuwde ontdekking van iets wat belangrijk voor je is en wat wel weer wat meer naar de voorgrond mag in jouw dagelijkse leven.
En dus in een energieboost. Flow. Heerlijk.

„De grootste wetenschappelijke ontdekkingen
worden juist gedaan als wetenschappers
tussen hun drukke werk door aan het lummelen zijn;
in de tuin, onder de douche.”
Alan Lightman

Je zult dan al heel snel merken dat je creatiever bent, dat je de rest van de dag minder snel vastloopt, dat iets ingewikkelds eenvoudiger wordt, dat je flexibeler blijft, je minder afgeleid wordt door prikkels en impulsen, je je minder zorgen maakt en dat je dus lekkerder in je vel zit.

Tegenwoordig wordt zo’n lummelmoment een mindfulness-moment genoemd.
Voor mij is het een mind-reset-moment. Zoals je je computer formatteert omdat de harde schijf te vol dreigt te raken.
Of zoals wat er gebeurt als je opruimt. Je komt dan verrassende, interessante, leuke en vergeten dingen tegen onder op de stapel.
Zoiets.

Probeer het maar eens. Het is heerlijk en effectief heb ik gemerkt.
Succes!

Hetty Jansen-Verhagen
2 september 2019

 

Bronnen:

https://hjtc.nl/de-bom-is-geplaatst/ – blog HJTC over ‘altijd aan staan’

NRC 28 augustus 2019
https://www.nrc.nl/nieuws/2019/08/28/componist-ludovico-einaudi-wandelen-ontwaakt-mijn-scheppingskracht-a3971430

NRC 28 juli 2018
https://www.nrc.nl/nieuws/2018/07/27/je-moet-veel-meer-lummelen-en-niksen-a1611414

Alan Lightman, Professor Human Sciences MIT: In Praise of Wasting Time, TED Books