In het beste geval is de samenwerking tussen deze twee type mensen een feestje.
In het slechtste geval is het een ‘grote bak ellende’.
En dat heeft alles te maken met het wel of niet hebben van de energie om af te stemmen op elkaar; om te kunnen luisteren naar elkaar.
Want voorkeurspercepties, kwaliteiten en behoeftenstructuur kennen bij beiden een andere dominantie. Hierdoor is er van nature gedrag zichtbaar dat soms zelf tegengesteld kan zijn aan dat van het andere type mens. Waardoor de bore-out-gevoelige zegt: “Okay, aan de slag, we gaan het doen” en de burn-out-gevoelige niet de neiging heeft om meteen aan de slag te gaan, maar vragen te stellen over inhoud en proces. Of andersom, dat iemand met burn-out-gevoeligheid eerst samen wil overleggen “want dan weet iedereen waar ie verantwoordelijk voor is en wat de stappen zijn” en het andere type zegt “dat zien we vanzelf wel en als er iets niet klopt dan regelen we dat gewoon”.
Dat verschil tussen die twee type mensen uit zich in samenwerking van perfect aanvullend tot negatief versterkend. En die laatste samenwerking is een kruitvat dat bij vlagen ontploft met gedoe en uitval als gevolg.
Daar moest ik aan denken toen ik in de krant las dat er weer een Kamerlid met burn-out klachten zich heeft ziek gemeld.
Hoe zit dat dan met die verschillen tussen bore-out gevoeligheid en burn-out gevoeligheid?
Ik leg het je graag uit, want vanuit inzicht, kennis en praktische tools is het gevoel van onaangename spanning (dat voor beiden een andere oorzaak heeft) om te bouwen naar vitaliteit en veerkracht. En is een stressvolle samenwerking te draaien naar een samenwerking waarin iedereen floreert en er mooie dingen gebeuren. Voor NASA was en is deze rocket science een van de pijlers van het bemande ruimteprogramma. En wat voor samenwerkende astronauten in de ruimte werkt, is even goed van toepassing voor ons allemaal op onze wereldbol:-).
Wat kunnen we waarnemen in een situatie waarin ‘er druk op de ketel zit’?
Mensen met een bore-out gevoeligheid gaan snel schakelen bij druk op de ketel. De situatie wordt gezien als een uitdaging en er wordt zelfredzaamheid gevraagd. Verantwoordelijkheden voor uitwerking en doorvoering worden geacht helder te zijn en opgepakt te worden. De samenwerking is strategisch, actiegericht, energiek en afwisselend van groep naar groep. Of, en dat is een andere modus, ze gaan ‘er omheen werken’, want “pff, dat moet iemand anders maar even oppakken, want daar heb ik nu echt geen zin in hoor. Ik ben al druk genoeg met ….”. De leiderschapsstijl is autocratisch en onderliggend laissez faire.
Voor mensen met burn-out gevoeligheid betekent druk op de ketel dat de schouders eronder gezet moeten worden om alle acties grondig (regels en protocollen), gestructureerd en logisch door te voeren. Samen, met elkaar. Gezien de dynamiek die ontstaat is er bij hen behoefte aan overleg, zijn er vragen ter verheldering en worden zaken uitgezocht. Het burn-out type mens heeft de voorkeur voor een democratische leiderschapsstijl met onderliggend een gemoedelijke stijl. Als de druk voortduurt wordt werkdruk ervaren en hebben deze mensen vervolgens de neiging om te stoppen met delegeren. De modus “ik doe het zelf wel even” (met de gedachte: want dat is sneller en dan weet ik zeker dat het goed is) wordt aangenomen. Ook het gevaar van overdetaillering en overcontrole komt om de hoek kijken. En er ‘wordt gepolderd’, waar vanuit bore-out-gevoeligheid vervolgens beschuldigend op gereageerd wordt omdat “het niet opschiet” en “het zo ingewikkeld en zwaar wordt gemaakt”.
Het onder druk strategische samenwerken kan aangevuld worden met een sfeer van competitie. Het bore-out type mens gedijt bij deze setting en ervaart het als een spel. Zo’n sfeer is niet bevorderlijk voor gedegen overlegstructuren en rekening houden met elkaar vanuit de menselijke maat, terwijl het burn-out type mens daar bij gedijt.
Met teasen, understatements en ‘kom-op-mensen, zo winnen we de wedstrijd niet’ zal vanuit bore-out gevoeligheid getracht worden om de situatie vlot te trekken. Deze ‘taal’ werkt voor mensen met bore-out gevoeligheid stimulerend; voor de burn-outgevoeligen is het een extra energielek. Voorspelbaar van die kant is dan de reactie “er wordt geen rekening met mij gehouden”, het klagen over gebrek aan loyaliteit: “het verandert iedere keer, dat kan gewoon niet” en de gefrustreerde boosheid over “zoveel domheid en incompetentie”.
Het gevolg hiervan is dat het bore-outtype beschuldigingen uit over watjesgedrag: “als je niet in staat bent om …, dan ben je niet geschikt om …” en de schuld bij anderen neerlegt: “hoezo ligt dit aan mij, ik weet daar niets van ….”.
Er vallen mensen om.
In stress zijn deze twee dus elkaars tegenpolen. Er kan een vat vol tegenstrijdige belangen ontstaan waarin het bore-out type mens zich uitgedaagd voelt om overtuigend te winnen. Het burn-out type mens delft dan vaak het onderspit, omdat het allemaal niet meer logisch is. Hij/zij blijft moedeloos doorbuffelen, totdat het gevoel overheerst opgebrand te zijn. Soms valt zo iemand er dan letterlijk bij neer, zoals Minister Bruins vorig jaar die onwel werd in de Tweede Kamer.
Het bore-out type stelt een nieuw team samen of heeft ineens een andere uitdagende functie gevonden. Of gaat de werkdruk aanpakken door de prioriteiten gewoon even anders te leggen. In het ergste geval zit dit type mens werkeloos thuis en zakt verder weg in een bore-out en voelt zich hulpeloos, lethargisch en gaat uit verbinding. Lichaamsbeweging, leuke dingen doen met vrienden, activiteiten ‘die een boost geven’, zaken die een gezonde spanning geven zijn essentieel voor herstel. En inzicht in de eigen persoonlijkheidsstructuur, zodat veerkracht en flexibiliteit weer terugkeert.
Het burn-out type mens merkt op dat moment pas echt hoe lang het over de eigen grenzen is gegaan. Lichamelijke klachten zijn er nu niet meer onder te houden. Er is een gevoel van hopeloosheid en waardeloosheid en een zwaar gevoel van alleen-zijn. Paniek en depressie kunnen optreden. Er zit niets anders op dan pas op de plaats te maken en tot rust te komen. Even niets moeten. Wandelen. Strakke dagstructuur. Contact met mensen die er voor je kunnen zijn. Ondersteuning is essentieel voor een volledig herstel, want dat is helaas hard werken en vraagt een hoge mate van verantwoordelijkheid en commitment. Gelukkig zijn dat dominante kwaliteiten van het burn-out type mens. Alleen dienen die nu voor zichzelf ingezet gaan worden. En dat is een flinke mindshift.
Het team valt om.
De werkdruk bij ‘druk op de ketel’ blijft op korte termijn onverminderd hoog doordat het werk, waar in gesneden is, door uitval en dus door minder mensen moet worden gedaan.
De spanningen blijven oplopen doordat er ‘stress op de lijn is’, behoeftes niet worden erkend en de intrinsieke motivatie verder daalt. Men kan elkaar niet meer vinden. Het team valt om.
Deze ellende is te voorkomen!
Door vermindering van werkdruk wordt vaak geopperd. Dat moet de oplossing zijn. Het lijkt een strakke actie, maar blijkt een korte termijn oplossing die het brandje tijdelijk blust.
Hoe wel als je het mij vraagt?
Door de brandhaard aan te pakken en inzicht in zichzelf en in elkaars persoonlijkheidsdynamiek te ontwikkelen.
Dan kan er vervolgens echt naar elkaar geluisterd worden en kan en durft iedereen transparant te zijn over zijn/haar percepties en behoeften. Dat resulteert in innerlijke balans, beter contact en meer begrip. En als vanzelf volgt dan de motivatie om elkaars kwaliteiten aanvullend naast elkaar in te zetten.
Hierdoor werken IT en Business weer op topniveau samen, is er in een team een plezierige workflow, weet de Board ‘de werkvloer’ te faciliteren en te inspireren, zodat professionals zich gesteund voelen om te kunnen focussen op waar ze goed in zijn. En vallen er geen Kamerleden meer om.
#stressdewerelduit
Geef een reactie